De Reis naar Binnen
Op reis om de Omgevingswet van binnenuit te ontdekken
Tekst: Anne van Strien en Axel Coumans
Een betere wereld begint van binnenuit In aanloop naar de invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2022 organiseerde DuurzaamDoor in Noord Nederland een online Bustour met als motto: De Reis naar Binnen. Het doel was om met de ‘reizigers’ de Omgevingswet ‘van binnenuit’ te ontdekken. De Bustour was voor de deelnemers een oefening om je eigen waarneming aan te scherpen en je bewust te maken van je onderliggende overtuigingen. Deze aspecten zijn voorwaarde voor het aangaan van nieuwe samenwerkingen. Die bedoeling is nobel: een betere wereld. Of in termen van de Omgevingswet: een betere afstemming van hoe we Nederland inrichten.
De Reis naar Binnen ging niet over de juridische kant van de wet, maar over het andere deel: het ‘zachte deel’. Dus over het veranderende samenspel dat de wet bedoelt. En over hetgeen ons daarbij vaak onbedoeld hindert of beweegt. De Omgevingswet geeft de mogelijkheid om ons anders te gaan verhouden tot ons landschap en tot elkaar. Om andere mensen - en zelfs het landschap - een stem te geven bij die inrichting. Dat lijkt simpel, maar is in de praktijk best lastig. Het vereist om bij onszelf te beginnen, om eerst een reis naar binnen te maken.
Kunst van het vragen stellen In drie digitale busreizen in Noord Nederland maakten we met meer dan honderd deelnemers kennis met eigenzinnige toekomstkijkers. Linda van Denderen van de Denksmederij leidde ons bij de eerste bushalte naar stilte en rust waardoor we bewuster konden luisteren naar elkaar en naar onszelf, resulterend in geheel nieuwe vragen. Erik Wong van het initiatief ‘Wongema’ in Hornhuizen liet zien hoe je met pionierend werk een nieuwe gemeenschap kunt laten ontstaan, ‘aan het einde van de wereld’ in Groningen.
Verwevenheid in de praktijk Tijdens de tweede busreis in Húns, Friesland, ontrafelden we met kunstenaar Claudy Jongstra hoe zij haar visie verweeft in haar praktijk. Op inspirerende wijze deelde zij op welke manier je een community bouwt, hoe het platteland ruimte biedt voor vernieuwing en verbinding. Daarbij maakt ze gebruik van oude kennis van verfplanten en oude wijsheid over leven met de cyclus van de natuur, die voor haar de basis vormt in het verbinden van boeren, bedrijven, overheid, en onderwijs. Hoe kijk je met nieuwe ogen naar het landschap en wat zie je dan? De verweven wereld van Claudy is een voorbeeld van het verbinden van mensen, ecologie en economie.
Luisteren naar de stem van het landschap Tijdens de derde reis nam ontdekkingsreizigster Arita Baaijens ons mee naar de Boschplaat op Terschelling, waar zij liet zien dat het maken van ‘deep maps’ de gelaagdheid in het samenspel en de communicatie tussen mensen bloot kan leggen. Hebben we het nu over een ‘powerscape’ of een ‘heartscape’? Inzicht hierin kan helpen in werkprocessen over het ontwikkelen van plekken en landschap. Met haar eigen reizen van het Altai gebergte tot de Egyptische woestijn als inspiratie nam Arita ons mee op een reis naar mogelijkheden die aan onze voeten liggen.
En zo zijn we weer iets wijzer geworden, want zoals Socrates al zij – ons startmotto voor deze Reis naar Binnen – “To know thyself is the beginning of wisdom”. De Reis naar Binnen is geslaagd!
Een paar reacties van deelnemers:
“Dank jullie wel voor de organisatie en begeleiding van de Reis naar Binnen. Ik heb er drie keer van genoten! Het was de verrassendste en leukste online ervaring sinds Corona!”
“Door de break-out rooms en de nazit voel ik toch weer strijdlust opborrelen en zeker omdat het hart weer mee mag doen, want anders ga ik de energie niet weggeven.”
“Dankzij jullie drie dagen is mijn droom niet alleen helderder geworden, ik ben bijna ongemerkt op weg gegaan om die droom te manifesteren.”
De Reis naar Binnen is georganiseerd door DuurzaamDoor (PT Omgevingswet), ism. GreenWish, Eigeman-id en social designers team Anne van Strien en Axel Coumans.