Toevallige ontmoeting als aanjager van een sociaal sterke omgeving

In de wereld van zorg, leren en (begeleid) wonen wil Zenzo, ontwikkelaar van maatschappelijk vastgoed, bewoners en gebruikers van hun projecten en vastgoed faciliteren in (toevallige) ontmoetingen. Michiel Wijnen, partner bij Zenzo: ‘Wij bouwen graag mee aan een samenleving waar plek is voor iedereen en waar talenten benut worden. In onze projecten staat ontmoeting creëren centraal, en wel op zo’n manier dat mensen als vanzelf met elkaar in contact komen. Dat kan door gebouwen en gebieden zo te maken dat mensen elkaar per toeval tegenkomen. Zo ontstaat er een natuurlijke behoefte om een praatje te maken en een stap verder om elkaar op te zoeken en iets voor elkaar te beteken.’ Concreet wordt dat bijvoorbeeld gerealiseerd door een gecombineerde entree- en ontmoetingsruimte in een gebouw te maken.

Je ziet dat mooi in Hart van Vathorst, een multifunctioneel gebouw in Amersfoort waarin een kerk, twee zorginstellingen, een kindercentrum, restaurant, tandartsenpraktijk, kapper en een bakkerij gevestigd zijn. De organisaties werken samen: kinderen van het kindercentrum bezoeken de ouderen die in het pand wonen. Het gebouw is zo ingericht dat bezoekers en bewoners elkaar makkelijk kunnen treffen. Iedereen komt door dezelfde centrale entreehal binnen. ‘Ouders die de kinderen komen halen bij het kinderdagverblijf, mensen die naar de kapper gaan, gasten voor het restaurant. Mensen raken met elkaar in gesprek’, zegt Michiel.

Gezamenlijke droom

Volgens collega Gert van Uffelen is het definiëren van een gezamenlijke droom belangrijk. ‘Die gezamenlijk gedefinieerde droom hou je constant als doel voor ogen, dat is wat mensen en partijen verbindt. In Hart van Vathorst ervaar je bijvoorbeeld direct hoe de partijen die daar gevestigd zijn allemaal waarmaken dat ze open staan voor elkaar, voor mensen met en zonder een beperking. Dat zie je in de manier waarop iedereen met deze mensen omgaat en met elkaar praat. Of je hier bewoner, kind of bezoeker bent, maakt niets uit. Je voelt altijd dat je erbij hoort. Dat er oprechte belangstelling voor je is.’

Vaak hebben partijen elkaar ook nodig. Michiel: ‘De kerk had bijvoorbeeld geen ruimte voor het schenken van koffie voor de kerkgangers en had belang bij het restaurant.’ De ligging is van belang. ‘Het Hart van Vathorst ligt gunstig. Winkeliers hebben allemaal spontaan hun doorgangen aangepast zodat mensen met beperkingen geen belemmeringen ondervinden. Bewoners kunnen zelfstandig winkelen. ‘Hart van Vathorst draagt echt bij aan de leefbaarheid van de wijk’, zegt Gert.

Een nieuwe leefomgeving met sociale samenhang

Een ander voorbeeld van maatschappelijk vastgoed waar een mix van activiteiten samenkomt is het energieneutrale Huis van Leusden. Daar werkt het gemeentebestuur, daar wonen zowel mensen die zorg nodig hebben, als mensen zonder zorgbehoefte, en zijn er verschillende maatschappelijke onderwijs- en vrijwilligersorganisaties gehuisvest. Ook is er eet- en werkcafé. De inwoners van Leusden komen hier als ze iets moeten regelen bij de gemeente, medewerkers van de maatschappelijke organisaties komen er om te werken, en in het eet/werkcafé kunnen mensen lekker lunchen. Ook bewoners met een beperking werken hier. Het is tot stand gekomen door een samenwerking met de gemeente Leusden, Woningstichting Leusden en Zenzo.

Een omgeving waar zorg, werk, wonen, leren en ontmoeten samenkomen

In Veghel is Zenzo momenteel bezig met een ander bijzonder traject. Michiel: ‘Daar ontwikkelen we samen met de Zusters Franciscanessen een hele nieuwe woonwijk, genaamd Kloosterkwartier, met circa 500 woningen voor verschillende doelgroepen en diverse ruimten ten behoeve van maatschappelijke ruimten zoals kinderdagverblijf, buurthuis, gezondheidscentrum en flexwerk plekken voor maatschappelijke organisaties. De zusters hebben zich laten inspireren door het Hart van Vathorst. Het Kloosterkwartier wordt een gebied met een combinatie van verschillende woningen, zorgfaciliteiten en onderwijs. De zusters en Zenzo hebben samen met elf organisaties het concept Leefgoed ontwikkeld: een woon-en leefomgeving waar zorg, werk, wonen, leren en ontmoeten samenkomen.

Een werkelijk thuisgevoel en welzijn

Dit zijn drie voorbeelden, maar Zenzo is in het hele land actief. ‘Toch willen we als organisatie niet teveel groeien. We kiezen voor projecten waar we echt achter staan. We werken samen met verschillende partners in Nederland. De partners kennen de lokale en regionale markt en weten welke mogelijkheden er zijn. Dat werkt fantastisch’, zegt Michiel. Gert: ‘We willen graag projecten die echt wat toevoegen. Geen enkel project is hetzelfde. Het is altijd maatwerk. Als je geduld hebt en flexibel bent dan is er veel mogelijk. Samen met zorg- en onderwijsinstellingen willen we een sociaal sterke omgeving creëren, waarin mensen samen leren, werken en leven. Een omgeving die verschillende groepen met elkaar verbindt. Wat begint met een toevallige ontmoeting, mondt uit in een werkelijk gevoel van thuis en welzijn, een sociale omgeving. Daar ligt de ervaring van Zenzo en dat willen we graag op meerdere plekken toepassen.’