Samen met bewoners bouwen aan een betere wijk
Woningcorporatie Stadlander, Zenzo Maatschappelijk Vastgoed, Lithos bouw & ontwikkeling en de gemeente zijn druk bezig met het opknappen van de wijk Gageldonk-west in Bergen op Zoom. Met oog voor de belangen van de bewoners van deze wijk, die de nodige uitdagingen kende, zijn ze de leefbaarheid en toekomstbestendigheid aan het vergroten. Deze samenwerkende partijen hebben al verschillende activiteiten ontplooid. En zijn er nog meer vergevorderde plannen. Zo worden er 131 huur- en koopwoningen gebouwd in Vijverberg-Zuid, ook onderdeel van de wijkontwikkeling. De huurwoningen zijn allemaal Nul Op de Meter en grotendeels levensloopbestendig. Daarnaast komen er in het centrumgebied nieuwe voorzieningen voor de bewoners bij zoals winkels, een nieuw wijkcentrum en een eerstelijns gezondheidscentrum.
Sociaal projectleider
Jorg van de Sanden, programmamanager bij corporatie Stadlander, licht de aanpak van de wijkontwikkeling toe: ‘We hebben de bewoners de vraag gesteld: wat missen jullie in de wijk? Wat is er nodig om hier prettig te wonen? Steeds is gekeken naar hoe het wél kan en naar wat de sociale en economische waarde in een wijk kan vergroten.’ Stadlander zocht een bouwer die verder kijkt dan de stenen. Gert van Uffelen, partner bij Zenzo, vindt dat wijkverandering van binnenuit moet komen. ‘We hebben niet alleen een projectleider voor de bouw, maar ook een sociaal projectleider aangesteld. We willen de verhalen van de bewoners horen en samen met de bewoners de wijk verbeteren. Bewoners bleken niet alleen behoefte te hebben aan woningen, maar ook heel concreet aan banen en een hogere mate van leefbaarheid. Samen hebben we een plan van aanpak gemaakt.’
Herkennen en herkend worden
Zowel Gert als Jorg geloven in het benutten van de kracht van de bewoners. Zo helpen zij werkzoekenden uit de wijk met het vinden van werk. Door onder andere het organiseren van een banenmarkt, zorgen zij voor stages voor studenten en betrekken ze wijkondernemingen bij de bouwopgave. Jorg geeft een voorbeeld. ‘In de wijk was geen supermarkt aanwezig. Ik ben in gesprek gegaan met een Turkse ondernemer die een kleine winkel heeft. We hebben samen een plan uitgewerkt om te groeien tot een volwaardige supermarkt in het nieuwe centrumgebied. Dat is gelukt.’ Gert: ‘Mensen voelen zich prettig in een wijk als zij mensen, winkels en overige voorzieningen herkennen en als ze zelf ook herkend worden door buurtbewoners en winkeliers. Daarom is het goed om lokale winkels met hun typische, vertrouwde producten te behouden’, zegt Jorg.
Eigenaarschap
Gert en Jorg hebben tijdens deze wijkverbetering veel verschillende ervaringen opgedaan. ‘Zo weten we inmiddels dat als je wat organiseert, het belangrijk is dat bewoners zien dat ze er wat aan hebben. Als je een buurtactiviteit organiseert, betrek dan de school erbij. Zo hebben we op een schoolplein een activiteit voor jongeren georganiseerd met springkussen en al. Hier betrekken we ook jongerenwerkers bij.’ Zij zijn op hun beurt onder de indruk van de positieve vibe die is ontstaan. Door de diverse activiteiten; variërend van sportactiviteiten, opruimacties, boomplantdagen en buurtbarbecues, hebben bewoners elkaar beter of opnieuw leren kennen. Zij voelen zich ook onderdeel van de wijkverbetering. De wijkactiviteit ‘Het Hout Nooit Op’ was erg succesvol: bewoners konden met sloopmateriaal van oude woningen nieuwe dingen maken, zoals vogelhuisjes en tuintafels. Dit werd gecombineerd met sport- en spelactiviteiten. Gert: ‘Bewoners voelen eigenaarschap. Jongeren gaan geen speelvoorzieningen vernielen als zij er met broertjes, zusjes en vriendjes zelf betrokken bij zijn geweest.’
Met gezond verstand naar een sociaal sterke omgeving
Het gaat hierbij niet alleen om de bewoners van huurwoningen maar ook van de koopwoningen. Ook zij maken onderdeel uit van de stedelijke vernieuwing. Lithos heeft verbetervouchers ter beschikking gesteld aan de eigenaars van koopwoningen zodat zij hun woningen kunnen verbeteren. Samen met studenten is gekeken naar het warmteverlies van de woningen en hoe dit verbeterd kan worden. ‘We pakken iedere keer een andere uitdaging met elkaar. Eerst hebben we de fysieke omgeving verbeterd.
Daarna zijn we maatschappelijke activiteiten gaan organiseren. We hebben de klanttevredenheid gemeten en onze plannen weer wat verder geoptimaliseerd’, zegt Jorg. ‘Ook heeft verduurzaming onze volle aandacht.’ De corporatie is nog lang niet klaar. Ook in andere wijken gaat het werk door. Medewerkers van Stadlander gaan regelmatig koffiegesprekken aan met de huurders. Jorg: ‘We gaan in tweetallen langs de deuren. Dat levert veel goede gesprekken op. We krijgen veel informatie. Dat is nuttig en ook gewoon erg leuk.’ ‘Stadlander loopt echt voorop met het centraal stellen van de mens’, zegt Gert. ‘Dat vind ik waardevol en ik hoop dat het anderen inspireert. Samen met onze partners willen we een sociaal sterke omgeving creëren, waarin mensen leren, werken en leven. Een omgeving die verschillende groepen met elkaar verbindt. Het gaat om het creëren van een werkelijk gevoel van thuis en welzijn, een sociaal sterke omgeving. Hij geeft het volgende advies aan iedereen die bezighoudt met het verhogen van de leefbaarheid in een wijk: ‘Begin klein, maar ga het gewoon doen. Met de bewoners.’ Jorg vult aan: ‘Denk niet alles van tevoren uit. Breng niet eerst alle risico’s in kaart. Met gezond verstand kom je ver.’ Dat deze aanpak werkt, blijkt uit het succes van de wijkontwikkeling van Gageldonk.
