Ontwerp buitenruimte maakt modecampus tot geheel

'Ik zocht voor ons ontwerp het contrast op met deze prachtige havenwereld door de menselijke schaal, zachtheid, en organische vormen te introduceren'

Tot de jaren zestig van de vorige eeuw werden de Houthavens in Amsterdam nog druk gebruikt waarvoor ze rond 1860 gegraven werden: het vervoer en de opslag van hout, per schip aangevoerd uit het noorden en oosten van Europa. Met de komst van de betonnen heipaal verdween veel van die bedrijvigheid.

Van rommelig tot levendig

Aan de Danzigerkade, tussen de Nieuwe Houthaven en de Minervahaven, is een levendige, unieke campus ontstaan. De boomstammen zijn opgevolgd door stijlvol vormgegeven kantoor- en hotelpanden. De eigenaar en opdrachtgever is de ontwikkelende belegger Heren2. Deze zag jaren geleden al kansen in de Houthavens aan de zuidelijke IJ-oever, net ten westen van het centrum, binnen de ring. Toen waren er nog veel industriële gebouwen en was de sfeer op de rommelige landtong schimmig en grimmig.

Sindsdien is het hard gegaan. Heren2 sloopte de loodsen, saneerde de grond en zette er gebouwen neer die aantrekkelijk zijn voor veeleisende huurders. Onder meer het internationale modebedrijf PVH, eigenaar van wereldmerken als Tommy Hilfiger en Calvin Klein, is er neergestreken. De Europese tak heeft onder andere het markante gebouw Porcellis van MVSA Architects betrokken, pal op de kop van de Danzigerkade. Andere huurders op de campus zijn actief in design, de game-industrie en de horeca.

Ook Heren2 zelf is er gevestigd, net als afsplitsing Dames2, dat projecten beheert voor de ontwikkelaar. Lies Schaberg van Dames2 is manager van het project voor de vormgeving en aanleg van de buitenruimte. “Heren2 wilde een buitenruimte waar mensen het prettig vinden om rond te lopen en te ontspannen, die er aantrekkelijk uitziet, ook vanuit de etages van de gebouwen en die past bij de kwaliteit van de gebouwen en van de huurders.”

Visgraten en lenzen

Drie bureaus gingen de competitie aan voor de opdracht. Het Haagse ontwerpbureau Sant en Co won. Landschapsarchitect Sander Singor, namens het bureau betrokken bij het ontwerp, bezocht de locatie en zag dat de omgeving ‘heel industrieel is, met veel beton, veel ruimte en water’. ”Ik zocht voor ons ontwerp het contrast op met deze prachtige havenwereld door de menselijke schaal, zachtheid, en organische vormen te introduceren. Het ontwerp combineert stenen van Metten Stein+Design in een visgraatpatroon, met daarop lensvormige groenobjecten, verspreid als druppels die achterblijven nadat water van een vloer is afgelopen.”


Voor het patroon van de vloer liet Singor zich inspireren door het Engelse parket: “Heel chique, verfijnd. Geen standaardvloer dus. Het is een patroon met drie stenen achter elkaar. Dankzij dat patroon en de dikte van de steen is de bestrating bestand tegen de manoeuvres van de grote facilitaire wagens. In de vloer zit een levendigheid die, naast het patroon, te danken is aan het materiaal. In het beton zijn om te beginnen betere kleurcontrasten mogelijk dan in ander materiaal. De levendigheid wordt versterkt door de variatie in de natuursteenpartikels in de stenen en de ruwheid van de toplaag. Door het patroon en het gebruik van vier verschillende kleuren doet de vloer wel denken aan een high fashion print en spiegelt zo de modebusiness die hier prominent aanwezig is.”

‘Door het patroon en het gebruik van vier verschillende kleuren doet de vloer wel denken aan een high fashion print’ – Sander Singor, Sant en Co

Groene duinen

Het groen en de bestrating bevinden zich voor een groot deel op het dak van de parkeergarage voor zeshonderd auto's, iets wat niet te zien is. “Voor de bomen zijn bijzondere voorzieningen getroffen, zodat ze voldoende ruimte hebben. In totaal hebben we zo'n honderd duurzame groene plekken en duinen gerealiseerd. Op het centrale plein zijn de groene duinen hoger en geven ze de bezoekers beschutting voor de wind. Voor de groene 'druppels' hebben we een combinatie van vaste planten en siergrassen gekozen. Die bieden de zachtheid en het organische dat een prachtig contrast geeft met de architectuur van de gebouwen.”

De bestrating en het patroon van groen verbinden de gebouwen en maken het gebied van 120.000 vierkante meter tot een geheel, tot en met de kaderand. Schaberg: “Dat had wat voeten in de aarde, maar het lukte dankzij de medewerking van het Havenbedrijf. Dat is de eigenaar van de rand, die eerder gebruikelijk functioneel was ingericht, met naast elkaar kade, fietspad, groenstrookje, straat en trottoir. De nieuwe kaderand vergroot de openheid en toegankelijkheid, mensen kunnen overal wandelen en de kade is een geliefde plek geworden.”

Ze is blij met het resultaat, ‘zeker sinds het groen aangeslagen is’. Ook Singor is tevreden met het bereikte resultaat. Hij is ook blij dat de opdrachtgever voor een echt vernieuwend ontwerp durfde te kiezen. “Ik ken in ieder geval geen voorbeelden van deze combinatie van bijzondere visgraatbestrating en groene 'lenzen'. Het is een keuze die denk ik goed past bij pioniers in havenvastgoed.”

‘De nieuwe kaderand vergroot de openheid en toegankelijkheid, mensen kunnen overal wandelen en de kade is een geliefde plek geworden’ – Lies Schaberg, Dames2