Jeu de Boules-activiteit van de Stichting Attifa
Grote behoefte aan gemeenschappelijk wonen voor ouderen met een migratie-achtergrond
Abdelkader Tahrioui is de initiatiefnemer van woongemeenschap Aafia en werkzaam bij de Stichting Attifa die dagbesteding en ondersteuning biedt aan migrantenouderen. Harry Moeskops is voorzitter van Woonsaem, Kenniscentrum Gemeenschappelijk Wonen voor Oudere Migranten. Een gesprek met beiden over gemeenschappelijk wonen voor ouderen met een migratieachtergrond.
Het heeft behoorlijk wat tijd en energie gekost. Maar sinds een jaar wonen dertien ouderen in woongemeenschap ‘Aafia’ in Utrecht. De bewoners hebben veel gemeen, ze zijn allemaal geboren in Marokko en wonen al lang in Nederland. “Het bevalt de bewoners heel goed”, zegt Abdelkader. “Ze ondernemen veel activiteiten met elkaar.” Hij merkt dat bewoners elkaar echt als familie zien en dat ze elkaar helpen en bijstaan.
De naam van de woongemeenschap is treffend. ‘Aafia’ betekent welzijn. Het wonen in deze woonvorm draagt zichtbaar bij aan het welzijn van de bewoners. “En dat is zo mooi om te merken. Dat maakt het allemaal de moeite waard.”
Abdelkader ziet dat bewoners meer durven te ondernemen dan toen ze nog in hun oude woning woonden. “Ze voelen zich sterker en zekerder omdat ze een veilige basis hebben.” Ook hun kinderen vinden het een geruststellende gedachte dat hun ouder niet meer alleen woont en dat er anderen nabij zijn die een oogje in het zeil houden.
Knelpunten Het opzetten van deze woongemeenschap was niet makkelijk. Het vinden van een geschikte locatie bleek het grootste knelpunt te zijn. Uiteindelijk is er via corporatie Woonin ruimte gevonden. Harry Moeskops, herkent dit knelpunt. “Dat is bijna overal het geval.”
Ook de financiën vormen een obstakel. Harry licht dit toe: “Een ontmoetingsruimte moet ook ingericht worden. Bij Aafia betalen de bewoners 5 euro per maand als bijdrage in de huur. Bij andere woongemeenschappen is het een groot knelpunt dat de leden van de woongemeenschap samen de huur van de gemeenschappelijke ruimte moeten opbrengen. Dat leidt tot extra kosten voor de bewoners van zo’n 30 tot 40 euro per maand. Deze kosten zijn niet subsidiabel. Iedereen ziet dat dit veel te veel geld is voor ouderen met een minimum inkomen, maar tot nu toe is er nog geen houdbare en duurzame oplossing.
Voor de inrichting van de gemeenschappelijke ruimte kunnen we niet aankloppen bij de corporatie of gemeente. Wij zijn altijd op een bereidwillig fonds aangewezen.”
“Verhuizen kost sowieso geld”, vervolgt Harry. “Veel ouderen met een migratieachtergrond hebben een smalle beurs en zien daarom op tegen een verhuizing.” Beperkte financiële middelen is overigens niet de enige reden, zegt Harry. Ze zien ook op tegen alle regelklusjes. “Verhuizen is ingrijpend. Er komt veel regelwerk bij kijken. Niet iedere oudere heeft een groot netwerk.”
Abdelkader en zijn collegae bieden vanuit stichting Attifa daarom ook hulp en begeleiding bij de verhuizing. En ja, daar gaan vele uurtjes en ook vrije tijd in zitten.
Abdelkader Tahrioui
'Een geruststellende gedachte dat hun ouder niet meer alleen woont'
Harry Moeskops
Voorkomen eenzaamheid Eén van de redenen om deze woonvorm voor Marokkaanse ouderen te beginnen is het voorkomen van sociaal isolement. Abdelkader: “Ik zie dat dit gelukt is. Dat geeft veel voldoening. Ik zou zo weer een nieuwe woongemeenschap starten. Er is grote behoefte aan gemeenschappelijk wonen voor ouderen met een migratieachtergrond.”
Dat is ook de ervaring van Harry. Hij heeft vanuit WoonSaem al diverse woongemeenschappen in het land helpen ontwikkelen, zoals een Iraanse woongemeenschap in Amsterdam, maar ook een multiculturele in Hoofddorp en deze woongemeenschap van Abdelkader.
In 2023 is woongemeenschap Manara voor ouderen met een Marokkaanse achtergrond in Amsterdam opgeleverd. Voor deze woongemeenschap staan meer dan 50 mensen op de wachtlijst! Harry vertelt dat er voor de zomer nog een woongemeenschap in Amsterdam de deuren opent; dit keer voor bewoners die voornamelijk Ghanese of Afrikaanse roots hebben of affiniteit met de Afrikaanse cultuur. ‘House of Harmony’ luidt de naam van deze woongemeenschap die 20 huurwoningen heeft. Zorgorganisatie Akwaaba zal hier de zorg leveren aan bewoners die dit nodig hebben.
“Deze groep maakt onderdeel uit van een groter wooncomplex van corporatie De Alliantie”, zegt Harry. “Bewoners van deze woongroep wonen gespikkeld door het complex heen, maar hebben wel een eigen ontmoetingsruimte. Corporaties zien steeds meer het belang in van deze woonvorm.”
Betaalbare woningen in eigen wijk Abdelkader ervaart dat ook. “Ik heb recentelijk Utrechtse corporaties op bezoek gekregen en die waren echt geïnteresseerd.” Hij heeft veel geleerd van het proces rond de totstandkoming van de woongemeenschap, en kan deze kennis nu toepassen bij een volgend project. Zo weet hij dat het belangrijk is goede afspraken te maken met de corporatie over wat zij wel en niet kan betekenen.
Binnen een corporatie heb je bijvoorbeeld met schotten te maken. “Zonder de hulp van WoonSaem was het niet gelukt”, zegt Abdelkader. “Samen hebben we het voor elkaar gekregen en daar ben ik dankbaar voor. En als ik zie hoe fijn de bewoners wonen, dan kan ik alleen maar dik tevreden zijn.”
Harry en Abdelkader zijn het roerend met elkaar eens: voor een woongemeenschap voor ouderen met een migratieachtergrond zijn twee zaken belangrijk: betaalbare woningen en in hun vertrouwde buurt. Hier maken zij zich hard voor. “Ik weet zeker dat het wonen in deze woonvorm kosten bespaart”, zegt Abdelkader. “Mensen lossen onderling veel op en kloppen minder snel aan bij professionals.” Harry knikt en voegt toe: “Ik zie mensen opbloeien na een verhuizing naar de woongemeenschap. En het is ook een dragende kracht voor de buurt.”
Lees meer: