In totaal waren er 25 thema’s, verdeeld over alle actuele thema’s duurzaam beton, (frees)asfalt, groenbeheer, verlichting, zero emissie, hergebruik en recycling, biobased, etc. Tijdens vijf keuzerondes, drie in de ochtend en twee in de middag, kreeg je de gelegenheid om vijf thema’s bij te wonen. Elk thema wordt uitgediept aan de hand van verschillende presentaties. Via onderstaande links zijn de intro's en de presentaties van alle kennissessies terug te vinden.
Kennissessies
Ronde 1
9.30 -10.30
CO2 beprijzen
CO2 is maatschappelijk gezien het meest belangrijkste onderdeel daar waar het gaat om het tegengaan van de gevolgen voor het klimaat. Niet alleen in Nederland maar ook en steeds stringenter vanuit Europa. Naast het voorkomen van de productie van CO2 en het beperken van de gevolgen wordt omtrent CO2 ook een financiële invulling gegeven. Kortom CO2 heeft financiële waarde.
Lagere emissies bouwmaterieel
Het voorkomen van emissies van bouwmaterieel is erg actueel in Nederland. Het thema krijgt veel aandacht. En terecht: naast de reductie van de emissies CO2 gaat het ook om de stikstofproblematiek en niet te vergeten de fijnstof. De emissies hebben invloed op onze gezondheid en de natuur. Kortom, het betreft de inzet van zero emissie bouwmaterieel voor een bijdrage aan een positief effect op ons ecosysteem.
Ronde 2
10.30 - 11.30
Optimaal hergebruik asfalt
Om oud asfalt optimaal her te gebruiken is het nodig te weten waaruit het is samengesteld. Als de opdrachtgever de noodzakelijke informatie bij de aanbesteding aanlevert, kan de aannemer het beste circulaire werk leveren. Om dat allemaal op eenzelfde wijze te kunnen doen, is door leden van BouwCirculair een standaard ontworpen: het Freesprotocol.
Klimaatadaptatie in de praktijk
Deze dag staat in het teken van circulair bouwen: bouwen zonder afval – afval als grondstof voor nieuwe producten. Duurzaam bouwen. Maar circulariteit is slechts een van de duurzaamheidsthema’s, want ook biodiversiteit, energietransitie en klimaatadaptatie zijn belangrijke thema’s. Voor het thema klimaatadaptatie heeft de gemeente Den Haag een doorvertaling gemaakt van beleid naar praktijk.
De Circulaire Weg
De kern van het model is gedeeld rentmeesterschap over of verantwoordelijkheid voor de assets en materialen. Wanneer leveranciers en bouwers medeverantwoordelijk zijn voor de levensduur van de materialen op lange termijn of het verwijderen en opnieuw toepassen ervan, gaan zij vanzelf anders ontwerpen, bouwen en onderhouden. In De Circulaire Weg wordt hier op drie niveaus aan gewerkt: contractueel, in de samenwerking en financieel.
LCA en MKI als ontwerpinstrument
Het instrument LCA en MKI wordt steeds vaker gebruikt om circulaire prestaties te waarderen. Van steeds meer producten en grondstoffen zijn gegevens in databases beschikbaar. Het instrument wordt in de meeste gevallen ingezet als inkoopinstrument. Dat is eigenlijk wel jammer, want 80 procent van de milieueffecten wordt bepaald in de ontwerpfase van een product.
Juridisch kader circulaire prestaties
Eigen initiatief of verplichting. Nederland moet verduurzamen, maar hoe vrijblijvend is die opdracht? Zien marktpartijen in de bouwsector het als hun morele plicht te werken aan verduurzaming en circulair bouwen? Is zelfs sprake van een juridisch afdwingbare verplichting.
Ronde 3
11.30 - 12.20
Transitiepad Duurzame Wegverharding: samen naar 2030
Vanuit Rijkswaterstaat wordt vorm gegeven aan een gezamenlijk perspectief voor het verduurzamen van asfaltverhardingen in Nederland door tot 2030 te focussen op uniforme afspraken en meetmethoden, eenduidige monitoring en een gezamenlijke strategie op innovatie. Daarbij wordt gestreefd naar optimale samenwerking tussen partijen in de keten en tussen centrale en decentrale overheden. Kom langs voor de stand van zaken bij de Roadmap 2030.
Hoe laten we onze organisaties écht duurzaam werken?
Twee stappen vooruit, één stap terug. Hoe zorg je ervoor dat je met inkoop een bijdrage levert aan circulariteit en duurzaamheid. En hoe krijg je de neuzen in de organisatie dezelfde kant op? Dat blijft zoeken naar een balans tussen waar je naar toe wil en hoe ver de organisatie is. Inkoop is maar één schakel in projecten in de openbare ruimte. Utrecht heeft gewerkt aan een aanpak om duurzaamheid in alle stappen een plek te geven. Gebaseerd op de aanpak duurzaam GWW, met een Utrechtse twist.
(Proeftuin) Wegfundering: betongranulaat uitfaseren
Het is duidelijk. Om het thema circulariteit invulling te geven dienen w te kijken naar de grootste stroom waar grondstoffen heen gaan: funderingen. Omtrent funderingen spelen verschillende ontwikkelingen een rol: regeltechnisch (wat kan en mag wel en wat niet), uitvoeringstechnisch en productietechnisch.
Projectbegrotingen verrijkt met MKI
De klimaatwet vraagt overheden om te werken aan de realisatie van de klimaatdoelen voor 2030. Om CO2 te verminderen is inzicht nodig waar de uitstoot plaats vindt en welke kosten de maatregelen om te verminderen eventueel met zich mee brengen. Op deze manier wordt een goed beeld verkregen hoeveel CO2-reductie, als onderdeel van MKI, kost.
Duurzaam staal in projecten
Het aandeel staal als materiaal wat toegepast wordt in de GWW is groot. De milieu-impact in de GWW wordt grotendeels bepaald door staal, beton en asfalt. Het is dan ook van belang om inzicht te krijgen in de impact van staal en wat we met elkaar kunnen doen om deze impact te verminderen. In projecten gebeurt dat al in belangrijke mate.
Ronde 4
13.20 - 14.15
SMA met PR: gereed voor gebruik
Doel van proeftuinen is de stap te maken van innovatie naar regulier. Tijdens deze bijeenkomst presenteert Ton van Beek van SKG IKOB de Clusterrapportage over 10 projecten waarbij SMA met 30-50 procent PR is aangelegd. Opdrachtgevers en aannemers delen hun kennis en ervaring over de projecten. Om gebruik van PR in SMA verder te stimuleren is het productblad SMA met 30-50 procent PR beschikbaar op moederbestek.nl. Morgen kun je ermee aan de slag!
Dashboard Duurzaam GWW2030
De circulaire doelen voor 2030 en 2050 zijn bekend. En er zijn heel veel instrumenten en aanpakken die helpen om stappen te zetten. Maar waar staan we nu? En hoe snel bewegen we de gewenste richting in? Is dat snel genoeg? Op deze vragen geeft het Dashboard Monitoring DGWW antwoord.
Hergebruik bouwmaterialen
Dat hergebruik een belangrijk thema is, daarover is weinig twijfel. Dat gezegd hebbende, blijkt dat om hergebruik te operationaliseren er nog heel veel te winnen valt. CB23 is met een eerste leidraad gekomen onder de titel: Toekomstig hergebruik; Prestatie-eisen voor volgende cycli.
De Dongense Aanpak
Circulariteit is gewoon een kwestie van het doen. Dat is de visie vanuit de gemeente Dongen. In Dongen hebben ze daarvoor een heel praktische en effectieve aanpak gevonden: definieer een project en ga op zoek om dat circulair uit te voeren en partijen daarop uit te dagen. Dongen presenteert een drietal projecten waarin ze tastbare resultaten halen.
Het Nieuwe Normaal
Cirkelstad heeft het initiatief genomen voor Het Nieuwe Normaal. Het Nieuwe Normaal wordt bepaald door projectevaluaties. Iedere partner levert hiervoor elk half jaar enkele projecten aan. Circulair bouwen vraagt om een integraal perspectief. Het Nieuwe Normaal bestaat uit tien aspecten. Om circulair te bouwen, is het belangrijk om op al deze aspecten een bepaalde minimumprestatie te halen.
Ronde 5
14.15 - 15.00
Temperatuur en Asfalt
Per 2025 is Hot Mix Asfalt niet meer te krijgen bij de Nederlandse asfaltcentrales. Hoe staat het op dit moment met de verkrijgbaarheid en de technische eigenschappen van alternatieven? Wat betekent de temperatuurverlaging voor de uitstoot van schadelijke stoffen? Betekent lage temperatuur productie ook een lagere MKI?
Proeftuin Geopolymeren: constructieve toepassingen
Om de CO2 emissies van beton te verlagen kan geopolymeren beton worden gebruikt. Ten opzichte van regulier (Portland) cement kan de CO2-uitstoot tot wel 80 procent gereduceerd worden. Met geopolymeren beton is alleen minder ervaring. In 2019 hebben TNO, RWS en BouwCirculair samengewerkt om de prestaties van geopolymeren betonwaren en fietspaden in tien verschillende projecten bij gemeenten en provincies in 2020 en 2021 een jaar lang te monitoren. Dit heeft geleid tot meer kennis en ervaring met geopolymeren beton, waardoor het nu breder wordt toegepast.
Waterbeheerders aan het woord
In dit thema geeft een waterbeheerder toelichting op een project vanuit het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). n dit project werken ze met veel partijen samen aan het realiseren van waterveiligheid met daarbij een extra impuls op de aanpak van de huidige uitdagingen van klimaatverandering, energietransitie, biodiversiteit en de zorg voor een aantrekkelijke leefomgeving.