Gunningsmethodiek zero emissie- materieel toepassen in aanbestedingen
Hoe krijgen we het voor elkaar zoveel mogelijk opdrachtgevers de gunningsmethodiek Schoon- en Emissieloos Bouwen (kortgezegd ‘SEB’) toe te laten passen in hun aanbestedingen, zowel Europees als ook meervoudig onderhands? Daarover geven twee medewerkers van de gemeente Eindhoven, Bas Drijvers, strategisch adviseur inkoop, en Vieve Smulders, adviseur MVOI, de workshop Emissies aanbesteden en monitoren voor klimaatbeleid, SEB en SPUK tijdens de Dag van de Circulariteit.
Aanleiding en opbrengsten
Bas Drijvers laat trots zien wat de gunningsmethodiek SEB tot nu toe heeft opgeleverd: 94 procent minder CO2-uitstoot en 53 procent minder stikstofuitstoot. De methodiek heeft bovendien geen last van netcongestie en de uitvoeringsmedewerkers geven aan dat de elektrische apparaten gemakkelijker te bedienen zijn. Opzienbarend vindt Drijvers een andere uitkomst: uitvoeringsmedewerkers die voorheen last hadden van uitlaatgassen, hebben dat bij elektrische apparaten niet meer. De praktijk leert bovendien dat bronbemaling, met een accupakket ertussen, prima op een laadpaal of stopcontact achter de voordeur kan.
Bas Drijvers, strategisch adviseur inkoop gemeente Eindhoven
Hoe werkt het?
Smulders legt uit wat de gemeente Eindhoven heeft gedaan om deze resultaten te behalen. "Voor een projectgebied wordt eerst een energiescan van NRG-accounting gemaakt die in beeld brengt welke laadlocaties in een omtrek van 500 meter in het gebied geschikt zijn. De gunningsmethodiek SEB is een rekenkundig model waarin de aannemer wordt gevraagd de inzet voor werktuigen, voertuigen en gereedschappen in te voeren. De gemiddeld schoonste inschrijver scoort het hoogst, omdat het uitgangspunt is om het werk duurzaam te laten uitvoeren."
Door de toepassing van deze gunningsmethodiek is een flinke subsidie beschikbaar, omdat de gemeente Eindhoven het Convenant Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) heeft ondertekend. De controle kan op verschillende manieren plaatsvinden. Allereerst via een kentekencheck. Verder moeten uitvoerders tankbonnen kunnen overleggen en doet de gemeente tijdens de uitvoering een steekproef. Bovendien wordt er gekeken naar de logboeken die aan de orde komen tijdens bouwvergaderingen.
Voordelen gunningsmethodiek SEB
Drijvers benadrukt richting opdrachtgevers dat de gunningsmethodiek SEB binnen de bestaande gunningsmethodieken voor Werken en Diensten past. Bovendien is het kostenneutraal en is de beoordelingsmethodiek objectief. Hij vindt het daarnaast belangrijk dat de methodiek MKB-vriendelijk is, omdat 70-80 procent van de aannemers die voor de gemeente Eindhoven werken daartoe behoren. Drijvers noemt nog een aantal voordelen:
- de inkoop draagt bij aan duurzame doelstellingen, waaronder CO2-reductie, het Schone Lucht Akkoord en het Klimaatplan
- er is draagvlak vanuit de markt en Bouwend Nederland
- er zijn geen aanpassingen in de huidige werkmethode nodig
Het voorbeeld van Eindhoven krijgt navolging. Drijvers wijst erop dat er al 30 gemeenten zijn die de gunningsmethodiek SEB hebben overgenomen. Ook Hanneke van Eijndhoven van Bouwend Nederland is vol lof: “Als brancheorganisatie waarderen we dat Eindhoven deze manier van aanbesteden niet alleen in samenspraak met de markt hanteert, maar dit ook deelt. Marktpartijen hebben behoefte aan een consistente vraag naar duurzaam materieel zodat ze hierop hun investeringen kunnen aanpassen.” Een belangrijk evenement in dit verband is het Symposium Emissieloos Bouwen dat op 11 maart 2025 in Eindhoven plaatsvindt.
Naar aanleiding van een vraag of de methodiek ook toepasbaar is in het buitengebied liet Gilbert Mulder van het Ondersteuningsteam Schoon en Emissieloos Bouwen weten dat het team hier momenteel naar kijkt, in samenspraak met provincies en waterschappen. Ook verwijst Mulder naar de website Op Weg Naar SEB, waar ook veel informatie is te vinden.
Online masterclass Voor geïnteresseerden in de volledige toelichting op de gunningsmethodiek SEB van gemeente Eindhoven wordt 27 november 2024 een online masterclass gegeven door Drijvers en Smulders op Platform WoW. De methodiek inclusief opnamen van de masterclass is na 27 november 2024 terug te vinden op Platform WoW.
Vieve Smulders, adviseur MVOI gemeente Eindhoven
EmissieCalc Na de presentatie van Smulders en Drijvers gaf Jurgen Broeders van BouwCirculair een korte toelichting op EmissieCalc, een online monitoringinstrument van BouwCirculair voor de inzet van bouwmaterieel/logistiek en de emissies hiervan op projectniveau. EmissieCalc, dat zowel voor opdrachtgevers als voor opdrachtnemers toegankelijk is, maakt bouwemissies inzichtelijk door vooraf de emissies te berekenen en door achteraf te kijken naar verantwoording van inzet van materieel en door projectemissies. Broeders noemt de vier mogelijkheden met EmissieCalc:
- wmissiereductie via aanbestedingen
- uitvoering door aannemer
- monitoring
- benchmark
Een kopgroep van gemeenten gaat binnenkort met EmissieCalc in de praktijk aan de slag.
