Plein voor Saxion Enschede:
van hitteplein naar klimaatplein
Tekst: Laura Vliek
Het plein voor de ingang van de Saxion Hogeschool in Enschede had jarenlang een stenig en grauw karakter. Daarnaast scoorde het plein onder de maat op het gebied van klimaatadaptiviteit en vormde het een ‘hotspot’ voor hittestress door een tekort aan groenzones en de afwatering van hemelwater op het riool. Docent Kristoff Derveaux vond dat hier iets aan moest veranderen en initieerde een heus klimaatplein. Hij gaf studenten van de opleidingen civiele techniek, bouwkunde en bouwtechnische bedrijfskunde de opdracht het plein opnieuw te ontwerpen en uit te zoeken hoe het plein duurzamer en meer klimaatbestendig kon.
“Het startpunt om het plein klimaatbestendiger te maken was de waterafvoer”, vertelt Derveaux. “Het water werd destijds direct naar de riolering gestuurd, en dat kon naar mijn mening wel anders. Vervolgens heb ik samen met het lectoraat een project ingediend bij de opleidingen civiele techniek, bouwkunde en bouwtechnische bedrijfskunde. Zij hebben tien weken gekregen om een schetsontwerp voor een klimaatadaptief plein op te leveren.”
Van 3600 naar 2000 vierkante meter aan tegels
Na die tien weken is de groep aan de slag gegaan met het schetsontwerp om zo naar een definitief ontwerp toe te werken. Er rolde een plan uit voor een plein vol duurzame elementen, waarbij het idee was om het 3600 vierkante meter grote plein aan tegels te halveren tot 1800 vierkante meter aan tegels. “Dit is niet helemaal gelukt, omdat we wat meer verharding nodig hadden om alle nooduitgangen bereikbaar te houden voor groot verkeer en nooddiensten.”
Grijs maakt plaats voor groen
De rest van het plein, uiteindelijk zo’n 1600 vierkante meter, wordt groen ingericht. “Er zijn drie wadi’s aangelegd”, vertelt Derveaux. “we doen momenteel in één wadi op vijf plekken infiltratieproeven om te kijken hoe verdichting door betreding optreedt. Een andere wadi is ingericht als droogtezone om te kijken hoe natuurlijke beplanting reageert op lange periodes van droogte. Verder hangen er temperatuursensoren op het plein die continu de temperatuur en vochtigheid meten.
Met het nieuwe klimaatplein is een plein ontstaan dat het regenwater beter afvoert, klimaatbestendiger is en ook nog eens prettiger is om te verblijven. “Dat laatste is natuurlijk ook erg belangrijk, laten we dat niet vergeten”, aldus Derveaux. “De reacties op het plein zijn erg positief en dat is fijn om te horen. Daarmee hebben we twee vliegen in een klap geslagen.”
Gemeente deelt kennis
Naast docent Derveaux en de studenten, heeft ook de gemeente een rol in het plan voor het nieuwe klimaatplein. Dit betreft vooral het delen van kennis, zo stelt Peter Dijkstra, opdrachtgever en projectleider bij Stadsdeelbeheer gemeente Enschede. “We hebben tijdens de totstandkoming van het nieuwe plein ondersteuning verleend bij het ontwerp van het plein en daarnaast hebben we studenten begeleid. Verder hebben we nagedacht over de aansluiting van het plein op de openbare ruimte.”
De gemeente Enschede heeft de beschikking over goede waterontwerpers die ook hun kennis en kunde hebben geleverd aan het project van het klimaatplein “Daarnaast hebben we binnen de gemeente veel kennis over het aanpassen van de openbare ruimte. We hebben natuurlijk een stad waarbij de urgentie heel hoog is op het gebied van klimaat en klimaatadaptatie, dus het is extra prettig dat deze kennis inpandig aanwezig is. Dat we dit vervolgens mogen delen bij Saxion is natuurlijk erg mooi en uiteindelijk hebben we daar als stad ook profijt van, omdat delen van de openbare ruimte hierdoor ook meer klimaatadaptief zijn ingericht.”
Het waterschap Vechtse Stromen heeft financieel bijgedragen aan het project.