Expert aan het woord – Jarno Nillesen
Baden in het bos
Archinatuur, zo omschrijft Jarno Nillesen, architect en partner bij Wiegerinck én bouwbioloog, zijn werk. Een combinatie van architectuur en natuur, omdat zij in elkaar overvloeien. ‘Inheemse volken hebben veel meer verbinding met de natuur dan wij in onze geautomatiseerde samenleving’, zegt Jarno. ‘In Nederland is er vrij weinig wilde natuur. Er zijn natuurlijk wel parken, maar we hebben relatief weinig binding met de echte natuur.’ Jarno vindt dat we te veel binnen zijn of onderweg zijn, in auto’s of treinen. Dat is volgens hem onnatuurlijk omdat de mens een biologisch wezen is en het lichaam gemaakt is om buiten te zijn. ‘Het is goed voor de mens om contact te hebben met de natuur, daglicht te ervaren. Vooral het bos is gezond.’ In het bos zijn allerlei moleculen aanwezig die aantoonbaar gezond zijn. Bomen scheiden olie en geurstoffen af en beschermen zich zo tegen ongunstige invloeden van buitenaf zoals bacteriën. Deze olie is goed voor het immuunsysteem van de mens.
Nabijheid bomen
In Japan bestaat daar een term voor: Shinrin Yoku. Dat betekent meer tijd doorbrengen in de nabijheid van bomen. De Japanners noemen het de kunst van het baden in het bos. Je wandelt niet alleen door het bos maar je wilt echt samen zijn met het bos en een verbinding ervaren. Het bos doet veel. ‘Een wandeling in het bos verlaagt de hartslag en bloeddruk en helpt stress verminderen. Mensen ontspannen zich in de natuur en worden opmerkzamer. Toch doen we met deze kennis weinig’, vindt Jarno. ‘Het binnenklimaat in moderne gebouwen is vaak slecht.’ Jarno let er in zijn ontwerpen goed op dat er een logische verbinding is met de buitenruimten. ‘Voor ouderen is het ook belangrijk dat zij naar buiten kunnen gaan. Dat levert een grote bijdrage aan hun welbevinden.’ In woonzorggebouw De Klinkenberg dat Jarno heeft ontworpen in opdracht van zorgorganisatie Vilente is er een mooie verbinding met buiten. ‘Ik heb diverse ‘schillen’ om het gebouw heen gemaakt. Bewoners kunnen veilig naar buiten, direct om het gebouw heen maar ook verder de wijk in, al naar gelang de behoefte. Zo kunnen mensen die wat meer ruimte nodig hebben kiezen voor een rondje in de wijk, terwijl anderen dichterbij blijven. Iedereen kan op laagdrempelige wijze veilig naar buiten.’
JARNO NILLESEN
Vrij gevoel
Met technologie kunnen medewerkers de ouderen die dat nodig hebben volgen. Volgens Jarno voelen mensen intuïtief aan hoe ver zij kunnen. Hij vindt het vooral belangrijk dat mensen een vrij gevoel hebben. ‘Dan gedragen zij zich echt anders. Minder onrustig.’ Bij de Klinkenberg is ook een veldje met dieren. ‘Dat doet mensen ook goed. Het prikkelt de zintuigen.’ Hij benadrukt het gebruik van goede verlichting en begaanbare paden. ‘Een tuin in de brandende zon is niet handig. Zorg voor schaduwrijke plekken.’ De tuin is ook een ontmoetingsplek. Jarno: ‘Daar kunnen bewoners elkaar ontmoeten, maar ook buurtbewoners. Bij Wiegerinck hanteren we het concept van ‘ik, wij, wijk. Hiermee bedoelen we dat de bewoners en het gebouw onderdeel vormen van de wijk. ‘ Dit kan tot uiting komen in het gezamenlijk verzorgen van het onderhoud van de tuin. ‘Ik zie soms dat groen geadopteerd wordt door de wijk. Bewoners en buurtbewoners zorgen samen voor de tuin. Dat levert weer andere contacten op.’